Suudi Arabistan ve ABD’den ‘ortaklığın güçlendirilmesi’ vurgusu

İSTANBUL (AA) – İki lider, Cidde’de dün gerçekleştirdikleri görüşmeye dair ortak bildiri yayımladı.

Bildiride, ABD ile ilişkilerin Suudi Arabistan’ın kurucu Kralı Abdulaziz’den bu yana tarihi ve stratejik olduğuna değinildi.

Kral Selman ve Biden’ın Suudi Arabistan ve ABD halklarının çıkarlarına hizmet etmek için stratejik ortaklığı güçlendirmeyi sürdürme konusunda hemfikir olduğu aktarılan bildiride, “Bu tarihi ortaklığın bölgede refah ve istikrarı teşvik etmedeki önemli rolü onlarca yıldır bölgesel güvenliğin temel taşı olmuştur.” ifadeleri kullanıldı.

Ortak bildiride, uluslararası anlaşmazlıkların diplomatik ve barışçıl yollarla çözülmesinin yanı sıra bölgedeki yoksul ülkelere ekonomik ve mali destek sağlayarak, insani krizlerin hafifletilmesinin önemine yer verildi.

Egemenlik ve toprak bütünlüğü ilkesinin önemine işaret edilen bildiride, teröristlerin veya dış güçler tarafından desteklenen grupların tehdidiyle karşı karşıya kalan bölgedeki hükümetlerin desteklenmesi gerektiği teyit edildi.

Bildiride, her iki ülke halkları arasındaki ilişkiler ve ekonomik iş birliğini canlandırmak amacıyla çalışma ve seyahat vizelerinin geçerliliğinin 10 yıl uzatılmasına karar verildiği aktarıldı.

Enerji ve iklim değişikliği konusunda iş birliği

İki taraf, özellikle Ukrayna’daki mevcut kriz ve bunun yansımaları gölgesinde ekonomik ve yatırım iş birliğinin önemine dikkati çekerek, küresel enerji piyasalarının istikrarına olan bağlılıklarını yineledi.

ABD, Suudi Arabistan’ın sürdürülebilir ekonomik büyümeyi sağlamak için küresel petrol piyasalarının dengesini destekleme taahhüdünü memnuniyetle karşıladı.

İki taraf, bildiride iklim ve enerji geçiş girişimlerinde stratejik ortaklar olarak birlikte çalışmanın yanı sıra kısa ve uzun vadede küresel enerji piyasalarına ilişkin düzenli şekilde istişarelerde bulunmayı kabul etti.

ABD tarafının, Suudi Arabistan’ın yenilenebilir ve temiz enerjiyle Yeşil Orta Doğu ve Yeşil Suudi Arabistan girişimlerinden övgüyle söz ettiği kaydedildi.

Küresel altyapı ve yatırım ortaklığı

Bildiride, Suudi Arabistan ve ABD’nin enerji geçişi ve ulusal güvenliğin istikrarlı ve çeşitlendirilmiş tedarik zincirlerini gerektirdiği vurgulandı.

ABD tarafının, Başkan Biden tarafından 26 Haziran 2022’de G7 Zirvesi’nde duyurulan Küresel Altyapı ve Yatırım için Ortaklık Girişimi’ne Suudi Arabistan’ın verdiği desteği memnuniyetle karşıladığı aktarıldı.

Bildiride, bu tarihi ortaklık sayesinde, ABD ve Suudi Arabistan’ın düşük ve orta gelirli ülkelere odaklanarak dijital altyapı, enerji ve iklim güvenliğini destekleyen projelere stratejik olarak yatırım yapmayı hedeflediği belirtildi.

Güvenlik ve savunma

Biden, ABD’nin Suudi Arabistan’ın güvenliğini destekleme, halkını ve topraklarını dış tehditlere karşı savunmak için gerekli tüm imkanları elde etme kabiliyetini kolaylaştırma konusundaki güçlü taahhüdünü vurguladı.

İki taraf da “İran’ı ülkelerin iç işlerine müdahale, silahlı gruplar aracılığıyla teröre verdiği destek, bölgenin güvenlik ve istikrarını bozmaya yönelik çabalarından vazgeçirmenin gerekliliğini vurgulayarak, İran’ın nükleer silah edinmesini engelleme” konusunda mutabık kaldı.

Taraflar ayrıca, stratejik uluslararası deniz yolları başta olmak üzere özellikle Babu’l Mendeb ve Hürmüz Boğazı üzerinden ticaretin serbest dolaşımını sürdürmenin önemini vurguladı.

5G ve 6G teknolojilerinde iş birliği

İki taraf, açık radyo ağlarını kullanarak 5G uygulamasını geliştirmek ve mümkün kılmak için Suudi Arabistan ile ABD’deki teknoloji şirketlerini birbirine bağlayan yeni bir iş birliği mutabakatının imzalanmasını memnuniyetle karşıladı.

Siber güvenlik

Siber güvenlik alanında kadroların yetiştirilmesi ve bilgi paylaşımının güçlendirilmesine karar veren ABD ve Suudi Arabistan, siber güvenlik sanayinin geliştirilmesi konusunu da ortak bildiriye ekledi.

Uzay çalışmaları

Astronotların uzay gezileri dahil uzay bilimlerindeki iş birliğinin güçlendirilmesinden söz edilen bildiride, ABD Başkanı Biden’ın, Suudi Arabistan ile imzalanan Artemis Anlaşması’nın önemini hatırlattığı aktarıldı.

Suudi Arabistan’ın 2030 Vizyonu

ABD tarafı, Suudi Arabistan’ın ekonomik dönüşüm ve sosyal reformlar için stratejik planını temsil eden 2030 Vizyonu’na ilişkin, kadınların ekonomik katılımını artırma ve dinler arası diyaloğu teşvik etme çabalarını memnuniyetle karşıladı.

Ayrıca, Suudi Arabistan’ın Amerika’daki özel sektör yatırımlarındaki artışın her iki ülkenin çıkarlarına hizmet edeceğine dikkat çekildi.

Bildiride ayrıca Tiran Adası’nın turizm ve ekonomik amaçlarla geliştirilmesinin bölgenin barış, refah ve güvenliğine katkı sağlayacağı kaydedildi.

Yemen

İki taraf, Birleşmiş Milletlerin (BM) ara buluculuğunda yapılan Yemen’deki ateşkese olan desteklerini teyit etti.

Yetkililer, halihazırdaki ateşkesin kalıcı bir barış anlaşmasına dönüştürülmesi için çalışmaların sürdürülmesi ve ilerletilmesinin önemine vurgu yaptı.

Bildiride, Yemen’de temel ihtiyaç malzemelerinin akışının ve insani yardımların ulaştırılmasının önündeki tüm engellerin kaldırılması gerektiğine yer verilerek, Husilerin Taiz kentine giden ana yolları açmasının önemine değinildi.

Irak

Bildiride Biden, Suudi Arabistan’ın Irak ile ilişkileri güçlendirmede oynadığı öncü rolden söz ederek, Cidde Güvenlik ve Kalkınma Zirvesi kapsamında, Irak’a çeşitli elektrik kaynakları sağlamak için Suudi Arabistan ve Körfez ülkeleri ile Irak arasında imzalanacak tarihi anlaşmalar olduğunu kaydetti.

Filistin meselesi

Bildiride, Filistin sorunuyla ilgili olarak da iki devletli çözümden söz edildi. Kral Selman ve Biden, Filistin ve İsrail tarafının iki devletli çözüme bağlılıklarını göstermeye teşvik edilmesi gerektiğini belirtti.

Suudi Arabistan ve ABD, bölgede adil ve kapsamlı bir barışın sağlanmasına katkıda bulunan tüm çabaları da memnuniyetle karşıladıklarını aktardı.

Suriye

Bildiride, Suudi Arabistan ve ABD, “Suriye’nin birliğini, istikrarını ve toprak bütünlüğünü korumaya olan bağlılıklarını” yineledi.

İki ülke lideri, Birleşmiş Milletler Özel Temsilcisi’nin 2015 yılında yayımlanan 2254 sayılı Güvenlik Konseyi Kararı uyarınca çatışmaya siyasi çözüm bulma çabalarının desteklenmesinin zorunluluğunu vurguladı.

Bildiride ayrıca, şiddetin yeniden başlamasının önlenmesi, ateşkes anlaşmalarının korunması ve ihtiyaç sahibi tüm Suriyelilere insani yardım ulaştırılmasına izin verilmesi gerektiği belirtildi.

Lübnan

Bildiride ayrıca Lübnan’ın egemenliği, güvenliği, istikrarı ve sınırlarını koruyan bunun yanı sıra aşırılıkçı ve terörist grupların tehditlerine direnen Lübnan Silahlı Kuvvetlerine desteğin devam ettiği aktarıldı.

Taraflar ayrıca Lübnan’ın siyasi ve ekonomik krizinin üstesinden gelmesini sağlamak için kapsamlı yapısal siyasi ve ekonomik reformların uygulanmasının gerekliliğine dikkati çekti.

Lübnan’ın bölgenin güvenliğini ve istikrarını tehdit eden teröristler, uyuşturucu kaçakçılığı veya diğer suç faaliyetleri için bir sıçrama tahtası haline getirilmemesinin yanı sıra Lübnan hükümetinin ülkenin tüm toprakları üzerindeki kontrolünü genişletmenin önemi vurgulandı.

Ukrayna

Biden ve Kral Selman, hukukun üstünlüğüne dayalı bir sistemin uluslararası güvenliğin kalbinde yer aldığını teyit ederek, uluslararası hukuk, toprak bütünlüğü ve ulusal egemenlik ilkelerine saygı gösterilmesi gerektiğini ifade etti.

Ukrayna halkına insani yardım sağlama taahhütlerini teyit eden ikili, Orta Doğu ve Afrika’daki birçok ülkeye ciddi tehdit oluşturan küresel gıda krizini hafifletmek için tahıl ve buğday ihracatının kolaylaştırılmasının gerekliliğine değindi.

Sudan

Bildiride, Sudanlı taraflar arasındaki diyaloğun ve siyasi sürecin yeniden canlandırılmasının önemi vurgulandı.

Libya

İki taraf, cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerine bir an önce hazırlanmak için Birleşmiş Milletlerin aracılık ettiği siyasi sürece dahil olan Libya halkına desteklerini teyit etti.

Afganistan

Ortak bildiride iki taraf da Afganistan’ın güvenliğini destekleme ve “Afganistan’da konuşlanmış teröristlerin oluşturduğu tehdide karşı koymanın gereğini” vurguladı.

Taraflar, kadınların ve kız çocuklarının eğitim, çalışma ve sağlık haklarının karşılanması ve geliştirilmesi için çalışma taahhüdünde bulundu.

Terörle mücadele

Bildiride iki tarafın da terörle mücadelenin önemini vurgulayarak, “El Kaide ve DEAŞ ile yüzleşmeye, yabancı savaşçı akışını engellemeye, aşırılık yanlısı propagandaya karşı koymaya ve terörün finansman kanallarını kesmeye” devam edecekleri kaydedildi.

Muhabir: Ekrem Biçeroğlu,Mehmet Nuri Uçar,Hamdi Yıldız