Bosna Hersek’teki milliyetçi Hırvat lider Covic: Türkiye’yle iyi ilişkilere devam edilmeli

MOSTAR (AA) – Covic, ülkedeki seçim beklentileri, Türkiye ile ilişkiler ve Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Christian Schmidt’in Hırvatların lehine olduğu savunulan seçim yasası kararını AA muhabirine değerlendirdi.

Seçimlerin ardından ülkedeki hükümet kurma çalışmalarında “kilit parti” haline gelen HDZ Bosna Hersek’in lideri Covic, HDZ’nin, varlık gösterdiği her bölgede hükümeti kurmak için “gerekli” olduğuna işaret ederek, müzakere sürecine perşembe başlayacaklarını söyledi.

Parti olarak önceliği Bosna Hersek Bakanlar Konseyi ve entite düzeyindeki Bosna Hersek Federasyonu (FBIH) hükümetine vereceklerini ifade eden Covic, “Parti olarak ortaklarımızın bilmesi gereken iki husus var. Birincisi, Avrupa Birliği (AB) üyeliği ve aday ülke statüsü almak. İkincisi de reformlar.” dedi.

Covic, ülkedeki siyasi yapı gereği Bakanlar Konseyi Başkanı’nın Hırvat olacağını vurgulayarak, “İşte bu kısımda çok net olmalıyız. Daha önce kimsenin ilgilenmediği yasalarla ilgilenmeliyiz.” değerlendirmesinde bulundu.

“Türkiye ile iyi ilişkilere devam edilmeli”

Türkiye’nin komşu ülkeler arasında olmamasına rağmen Bosna Hersek siyasetinde görünür bir etkisinin bulunduğuna işaret eden Covic, “Türkiye ile iyi ilişkilere devam etmeliyiz ancak birey veya siyasi parti seviyesinde olmamalı.” dedi.

Covic, Türkiye ile ilişkilerin Bosna Hersek kurumları düzeyinde olması gerektiğini söyledi.

Yüksek Temsilci’nin “dayattığı” yasayı değerlendirdi

Schmidt’in seçim akşamında sandıkların kapanmasının ardından “işlevsellik paketi” adında “dayattığı” seçim yasası için “memnuniyet” duyduğunu ifade eden Covic, “Kendisini aradım ve bunu aslında bizim yapmamız gerektiğini söyledim. Bosna Hersek Federasyonu (FBIH) Halklar Meclisindeki kurucu halkların delege sayısının 17’den 23’e çıkartılmasının tam olarak ne anlama geldiğini tecrübe ederek göreceğiz.” dedi.

Covic, Schmidt’in Devlet Başkanlığı Konseyi için de yasa dayatması gerektiğini savunarak, konseyin Hırvat üyesinin Hırvatlar tarafından seçilmesini arzu ettiklerini belirtti.

Bosna Hersek’in komşuları Hırvatistan, Sırbistan ve Karadağ ile iyi ilişkiler geliştirmesi gerektiğini söyleyen Covic, “Tek bir dış politikamız olmalı. ‘Dışişleri, Boşnak, Sırp ya da Hırvat olunca şimdi hangisi kimi dinleyecek? Hangi partinin suyuna gidecek?’ düşünceleri olmamalı. Ukrayna’da savaş varsa ona karşı devlet düzeyinde Bosna Hersek’in bir tutumu olmalı, bireylerin değil.” diye konuştu.

Covic, Boşnakların oyları ile yeniden seçildiğine inandıkları konseyin Hırvat üyesi Zeljko Komsic ile “ülkede iki Boşnak üye” olduğunu ifade ederek, ülkedeki Hırvat politikasını kendisinin savunduğunu ve savunacağını belirtti.

Hırvat parti lideri Covic, savaşın yaşandığı 90’lı yıllarda yürütülen siyasetin kimseye bir fayda getirmediğini sözlerine ekledi.

Hırvatların önünü açan karar

Schmidt, 2 Ekim’de yapılan genel seçimlerin akşamında sandıkların kapanmasının ardından yazılı açıklama yayımlayarak, ülkede temmuzdan bu yana tartışmalara ve hatta siyasi krize neden olan seçim yasasını “işlevsellik” paketi adı altında “dayattığını” açıklamıştı.

“İşlevsellik paketi” olarak adlandırılan kararlara göre, Bosna Hersek Federasyonu Halklar Meclisindeki kurucu halkların (Boşnak, Hırvat, Sırp) delege sayısı 17’den 23’e çıkartılırken Federasyon’daki 10 kantonda çoğunlukla Hırvatların yaşadığı bölgelerden temsilci sayısı artmış olacak.

Halklar Meclisindeki sandalye sayısını 58’den 80’e çıkarması öngörülen Schmidt’in kararının, ülkedeki Hırvat milliyetçisi parti HDZ’nin lehine olduğu ifade ediliyor.

HDZ’nin temsil hakkının güçlenmesinin önünü açan bu kararla gelecek dönemde Hırvatların birçok konuda söz sahibi olabileceği iddia ediliyor.

Covic, 2018’de seçim reformu talep etti

Bosna Hersek’te 1992-1995’te yaşanan savaşı sonlandıran Dayton Barış Antlaşması gereği ülkede Boşnak, Hırvat ve Sırp, üç kurucu halk bulunuyor.

Devletin en üst mevkisi Devlet Başkanlığı Konseyi üyelerinin biri Boşnak, diğeri Hırvat halkından olmak üzere iki üyesi ülkenin iki entitesinden biri olan Bosna Hersek Federasyonu’ndaki (FBIH) vatandaşlar tarafından, üçüncü üye ise Sırp Cumhuriyeti (RS) entitesinde yaşayan vatandaşlar tarafından seçiliyor.

Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Hırvat Üyesi Komsic’e karşı 2018 seçimlerinde kaybeden Covic, Komsic’in FBIH’deki Boşnakların oylarıyla seçildiğini iddia ederek, ülkede yeni bir seçim yasası reformu talebinde bulundu.

Bosna Hersek’in başkenti Saraybosna’da Avrupa Birliği (AB) delegasyonu eşliğinde başlatılan seçim yasası reformu müzakereleri, Boşnak ile Hırvat partileri arasında uzlaşı sağlanamadığı için sonuç alınamadan sona erdi.

Muhabir: Almir Terzic,Lejla Biogradlija